فاصله کانونی ثابت

فاصله کانونی ثابت زوم لنزی ست با فاصله کانونی متغیر – با حرکت عناصر شیشه ای داخلی تغییر می کند. به صورت توکار در اغلب دوربین های کوچک (کامپکت) امروزی که غیرقابل جدا شدن هستند وجود دارد.

به هر حال، برای دوربین هایی نظیر تک لنز انعکاسی می توانید. بین یک سری منتخب از لنزهای فاصله کانونی ثابت (پرایم)، یا یک لنز زوم (یا شاید بیشتر) تصمیم بگیرید. در لنزهای تکلنز انعکاسی فاصله کانونی با حرکت یک حلقه بر استوانه تغییر می کند، در دوربین های کامپکت این تغییر با کلیدی که یک موتور برقی را راه می اندازد انجام میشود.

زوم های کیفیت بالا

به لحاظ اپتیکی بسیار پیچیده هستند – فاصله فوکوس شده موضوع نباید هنگام تغییر فاصله کانونی عوض شود، و روزنه دیافراگم باید تنگ تر یا گشادتر شده تا همان عدد دیافراگم ثابت بماند. همچنین اصلاح انحرافات باید طوری انجام شود که کیفیت تصویر قابل قبول در سرتاسر فواصل موضوع و فواصل كانونی حفظ شود. زوم های دارای بهترین کیفیت به خوبی با لنزهای فاصله کانونی ثابت قابل مقایسه اند اما باید مراقب دو حد نهایی طیف زوم بود.

به دلیل محدودیت های اصلاح انحرافات، آنها در دو حد نهایی طیف زوم معمولا خطوط مستقیم را در نزدیکی لبه های کادر به داخل یا خارج کادر خمیده نشان میدهند، و دقت وضوح در حواشی کمی آفت می کند.بیشترین انتخاب لنزهای زوم از طیف استاندارد تا تله فتو (۲۰۰-۵۰ میلی متر است. اما به طور فزاینده زوم های وایدانگل با گستره ۸۵-۲۴ میلی متر، یا تله زوم های ۶۰۰-۲۰۰ میلی متر را هم می توان تهیه کرد. شاید سودمندترین زوم ها آنهایی باشند که از دوطرف لنز نرمال متعادل اند، هم چون ۸۰-۲۸ میلی متر

محاسن عملی یک زوم عبارت اند از:

– قابلیت تغییر مداوم اندازه تصویر در محدوده طيف زوم – بسیار راحت تر از داشتن چندین لنز قابل تعویض با فاصله کانونی ثابت.

– قابلیت عکاسی از صحنه های سریع، دنیای وحش، عکس های ورزشی در صحنه های غیر منتظره که ممکن است برای لنز معمولی فاصله موضوع بسیار کم یا بسیار زیاد باشد.
– خطر از دست دادن صحنه به دلیل تعویض لنز در لحظه قطعی وجود ندارد.

– وسایل کمتری باید حمل کرد.

قابلیت زوم کردن (یا تغییر پلکانی اندازه تصویر) هنگام نوردهی اصلی، برای جلوه های ویژه (اسپشیال افکت).

بر اغلب زوم ها، امکان حالت مکرو برای کار بسیار نزدیک وجود دارد

معایب یک زوم عبارت اند از:

– باز ترین دیافراگم ۱٫۵-۱ ایست دیافراگم (استاپ) کوچک تر از یک لنز فاصله کانونی ثابت معمولی است، مثلا اف/۳٫۵ به جای اف/۲.

– نسبت به یک لنز فاصله کانونی ثابت موجود درون طیف خود بسیار گران تر و اغلب بزرگ تر است.

– مقیاس فاصله فوکوس مداوم آن معمولا اجازه فوکوس فواصل نزدیک را نمیدهد.

– بعضی از لنزهای ارزان تر، کنتراست و تفکیک تصویری پایین تری ارائه داده و هنگام استفاده از دو حد طیف زوم شکل ها را تحریف می کنند.

– لنز زوم می تواند شما را در دستیابی به پرسپکتیو خوب تنبل کند. عادت می کنید کادر خود را از هر نقطه ای که ایستاده اید پر کنید. در عوض، همیشه سعی کنید یک نقطه دید و فاصله ای را انتخاب نمایید. اینگونه بهترین بهره را از هم جواری ببرید، یا پرسپکتیوی شیب دار یا تخت بدهید. فقط آن هنگام فاصله کانونی را بر مبنای فضای مورد نظر تنظیم کنید.

حتی زوم های کیفیت بالا :

ممکن است بین دو حد نهایی طیف زوم دچار تغییر حداکثر گشادگی دیافراگم شوند، مثلا نیم تا یک استاپ در بلندترین تنظیم فاصله کانونی دچار افت نور میشوند (سپس حداکثر روزنه به صورت اف/۴٫۵-۳٫۵ بر لنز حک می گردد، یا شبیه این). به شرط استفاده از نورسنج میان لنز این مسئله مهم نیست، اما اگر با بازترین دیافراگم لنز و با یک نورسنج جداگانه، یا یک فلاش خودکار غیراختصاصی عکاسی می کنید اصلاح نور را فراموش نکنید

عمق میدان مدام در حیطه طیف زوم تغییر می کند، مگر با تغییر عدد دیافراگم آن را جبران کنید. در کوتاه ترین فاصله کانونی بیشترین است، لذا عملا برای فوکوس دقیق باید ابتدا زوم بر بلندترین  فاصله کانونی قرار گیرد، تا از دقت وضوح مطمئن شد – سپس آن را به فاصله کانونی مورد نیاز تغییر دهید.

لنزهای زوم بسیار معدودی برای پوشش قطع های فیلم رول مانند ۶۰×۶۰ و ۷۰×۶۰ میلی متر طراحی شده اند. اینها نه تنها بازار محدودتری دارند. بلکه در صورت داشتن روزنه باز مفید، اندازه و وزن شان شدیدا افزایش می یابد. (یک زوم ۲۰۰-۱۰۰ میلی متر اف/۴٫۸ وزن اش ۲۱۸۰ گرم است، در مقابل ۴۸۰ گرم برای یک لنز فاصله کانونی ثابت ۸۰ میلی متر اف/۲).
دیگر لنزهایی که ارزش تامل برای یک مجموعه دوربین قطع کوچک یا متوسط را دارندیک لنز متحرک و یک لنز مکرو هستند.

لنزهایی که استفاده کمی دارند :

لنزهای فاصله کانونی بسیار بلند یا بسیار کوتاه به ندرت ارزش خریدن دارند. مگر این که شما در زمینه خاصی متخصص باشید. به عنوان مثال یک لنز ۶۰۰ میلی متر با اف/۴ برای ۳۵ میلیمتری بیش از سی برابر لنز استاندارد ۵۰ میلی متر همان سازنده قیمت دارد.

در عوض امکان اجاره آنها برای کارهای غیر معمول میسر است. جایی که تحریفات نوری و پرسپکتیو غیرطبیعی احتمالا عنصری مهم در عکس هستند. برای اغلب کارها چنین ابزارهایی مایه سرگرمی اند، و استفاده بیش از حد آن یکنواختی به بار می آورد. غالب مواقع بهتر است نزدیک تر یا دورتر رفته، و بیشتر از عدسی های نرمال استفاده کرد.

مقالات مرتبط:

مجموعه های لنزها

یادگیری فرآیند فیلم

روش های مراقبت از لنز

سنجش نوردهی